مضامین اخلاقی پرستاری در شاهنامه

مقدمه: فرهنگ زیربنای اخلاق جامعه را شکل می‌دهد و اخلاق پاسخی برای چرایی رفتار فراهم می‌کند. در علم پرستاری، اخلاق تعاملات پرستاری را معنادار می‌سازد. شاهنامه فردوسی شاهد معتبری برای ارزش‌ها و باورها و فرهنگ مردم ایران است. هدف از این مطالعه، انتزاع مفاهیم اخلاقی پرستاری از شاهنامه فردوسی می‌باشد. روش: این مطالعه از نوع تحلیل محتوی (Content Analysis) با رویکرد کیفی و شیوه تجزیه و تحلیل داده‌ها با رویکرد استقرایی بود. ابیات شاهنامه چاپ مسکو از نظر واژه «پرستار»، «پرستنده» و «پرستندگان» مورد جستجو قرار گرفتند. کلیه داستان‌هایی که کلمات مورد نظر در یک یا چند بیت آن‌ها وجود داشت همراه با نسخه منثور آن، نوشته دکتر عطاری مطالعه گردید. مقبولیت و عینیت داده‌ها با مرور و بررسی مجدد و بازبینی محقق همکار به طور مکرر حاصل شد. داده‌های کیفی مشتمل بر کلمات به دست آمده به صورت استقرایی، طبقه‌بندی مفهومی شدند. یافته‌ها: واژه «پرستار»، 235 واژه «پرستنده» و 54 واژه «پرستندگان» در جستجو شاهنامه یافت شد. 23 مورد واژه پرستار، 6 مورد واژه پرستندگان در ارتباط با مضامین اخلاقی پرستاری بود. نتیجه تحقیق دربردارنده سه درون‌مایه مسؤولیت‌پذیری (هوشیاری و رازداری)، تعامل هیجانی (همدردی) و تعامل ارزشی (احترام و سودرسانی) است. نتیجه‌گیری: مفاهیم اخلاقی نوین پرستاری با مفاهیم اخلاقی پرستاری در شاهنامه هماهنگی دارد. توجه به نقش تاریخی پرستاران با وضوح ارزش‌ها، می‌تواند زمینه‌ساز توسعه اخلاقی و پشتوانه‌ای غنی برای هدایت عملکرد پرستاری قرار گیرد. اخلاق فضیلت‌گرا با پشتوانه‌ای تاریخی که تا به حال نیز جریان دارد مبنای مناسبی برای تربیت اخلاقی پرستاران می‌باشد.